Ik heb lage rugpijn: welke symptomen zijn alarmsignalen?

Inleiding

Wanneer je lage rugpijn hebt, kun je je zorgen maken. Toch komt lage rugpijn vaak voor en is het meestal onschuldig. Bij de meeste mensen gaat de pijn vanzelf weg binnen een paar weken. Maar er zijn enkele symptomen waar je op moet letten. Deze alarmsignalen kunnen een teken zijn dat je medische hulp nodig hebt. Het betekent niet altijd dat er iets ernstigs aan de hand is, maar het is wel verstandig om dan naar een dokter te gaan.

Okay, Let’s Go!

In het kort

• Lage rugpijn is vaak onschuldig, maar welke symptomen bij rugpijn zijn alarmsignalen? Sommige alarmsignalenkunnen wijzen op een ernstiger probleem.
• Let op symptomen zoals uitstralende pijn, krachtverlies, gevoelloosheid, of problemen met plassen.
• Andere alarmsignalen zijn onverklaarbaar gewichtsverlies, nachtelijke pijn, koorts, rugpijn na een val, of een eerdere kankerdiagnose.
• Lang aanhoudende klachten wijzen niet altijd op iets ernstigs.
• Maak je niet te snel zorgen maar raadpleeg een arts bij alarmsymptomen om ernstigere oorzaken uit te sluiten.

Wat is lage rugpijn en hoe vaak komt het voor?

Lage rugpijn is een veelvoorkomend probleem. Wereldwijd hebben miljoenen mensen last van pijn in de lage rug [1]. De pijn zit meestal tussen de onderste ribben en de billen. Vaak ontstaat lage rugpijn door overbelasting, te weinig beweging, of stress. In de meeste gevallen is er geen duidelijke oorzaak te vinden. Dit noemen we ‘aspecifieke rugpijn’, wat in 95-99% van de gevallen voorkomt.

Bijna iedereen krijgt in zijn leven wel eens lage rugpijn, maar meestal gaat de pijn vanzelf weer over. Als je rugpijn ‘aspecifiek’ is, betekent dit niet dat de pijn tussen je oren zit of dat er niets aan de hand is. Het betekent alleen dat er geen ernstige oorzaak is gevonden die de pijn kan verklaren.

Wanneer is lage rugpijn onschuldig?

Lage rugpijn is vaak onschuldig als het ontstaat na een specifieke beweging, zoals bukken of tillen, of na een periode van rust waarin je weer actief wordt [2]. Deze pijn verdwijnt meestal vanzelf als je goed naar je lichaam luistert en een goede balans vindt in je dagelijkse activiteiten.

Pijn in de onderrug kan een teken zijn dat je lichaam uit balans is. Misschien doe je te veel, te weinig, of voel je je niet zo lekker in je vel. Door kleine aanpassingen in je dagelijkse routine en door beter voor jezelf te zorgen, verdwijnt de pijn vaak vanzelf.

Wat zijn de mogelijke oorzaken van lage rugpijn?

Lage rugpijn kan door verschillende oorzaken ontstaan, zoals overbelasting, te weinig beweging of stress. Stress kan ervoor zorgen dat je spieren zich aanspannen en je zenuwstelsel gevoeliger wordt, wat tot pijn kan leiden [3]. Het is belangrijk om te weten dat rugpijn niet altijd een teken is van iets ernstigs. Vaak geeft je lichaam aan dat je rust nodig hebt, weer in beweging moet komen, of beter naar je lichaam moet luisteren.

In zeldzame gevallen kan rugpijn wijzen op een ernstiger probleem. Rugpijn tussen je schouderbladen kan bijvoorbeeld te maken hebben met je longen, maar vaak gaan hierbij ook andere klachten gepaard, zoals kortademigheid of hoesten. Pijn in het midden van je rug kan soms veroorzaakt worden door problemen met je nieren, vooral als je daarbij ook last hebt van je urinewegen, zoals pijn bij het plassen of veranderingen in je toiletgang.

Hoewel lage rugpijn meestal onschuldig is, kan het in zeldzame gevallen ook worden veroorzaakt door een breuk, een hernia waarbij een zenuw bekneld raakt, of een ontsteking. Als je naast rugpijn ook last hebt van tintelingen, krachtverlies in je benen, of moeite hebt met plassen, is het verstandig om een arts te raadplegen.

Alarmsignalen bij lage rugpijn: Wanneer moet je naar de dokter?

Lage rugpijn is meestal onschuldig, maar er zijn bepaalde symptomen waarbij het belangrijk is om naar de dokter te gaan [4]:

• Rugpijn na een harde val, vooral als je broze botten hebt. Je kunt bijvoorbeeld niet op je rug liggen of geen houding vinden waarbij de pijn minder wordt.
• Pijn die uitstraalt naar je been of voet, samen met krachtverlies of gevoelloosheid in je benen of voeten. Bijvoorbeeld als je je voet niet kunt heffen of niet op je tenen kunt staan. Dit kan wijzen op een probleem met een zenuw.
• Problemen met plassen of ontlasting. Je kunt bijvoorbeeld je urine of ontlasting niet ophouden, hebt moeite om te voelen dat je moet ontlasten, of merkt dat je niet kunt gaan. Dit kan wijzen op druk op de zenuwen in je rug of ruggenmerg.
• Ernstige rugpijn die je ‘s nachts wakker houdt, zonder dat beweging de pijn vermindert.
• Onverklaarbaar gewichtsverlies in combinatie met rugpijn.
• Ernstige rugpijn als je eerder kanker hebt gehad, die niet minder lijkt te worden.
• Koorts in combinatie met rugpijn. Dit kan een teken zijn van een infectie in je rug. Je kunt je ook ziek voelen, lusteloos zijn, of last hebben van (nachtelijk) zweten.
• Rugpijn terwijl je langdurig bepaalde medicijnen gebruikt, zoals ontstekingsremmers of medicijnen die je immuunsysteem onderdrukken.
• Ernstige rugpijn na een rugoperatie.

Wat kan er aan de hand zijn bij deze alarmsignalen?

Hoewel je niet meteen het ergste moet denken, is het belangrijk om te weten waar deze symptomen op kunnen wijzen.

• Pijn die uitstraalt naar je been en gepaard gaat met uitvalsverschijnselen zoals krachtverlies of gevoelloosheid, kan wijzen op een hernia [5]. Hierbij drukt een tussenwervelschijf op een zenuw, wat leidt tot een ontsteking en de genoemde symptomen veroorzaakt.
• Problemen met plassen of ontlastingkunnen duiden op het cauda equina-syndroom (ook wel paardenstaart-syndroom genoemd), een zeldzame maar ernstige aandoening waarbij druk op de zenuwen in het onderste deel van het ruggenmerg ontstaat. Dit vereist onmiddellijke medische aandacht.
• Rugpijn na een harde val, vooral als je broze botten hebt, kan wijzen op een wervelfractuur, oftewel een breuk in een ruggenwervel.
• Onverklaarbaar gewichtsverlies, ernstige nachtelijke pijn, of koorts in combinatie met rugpijn kan soms wijzen op een infectie in de wervelkolom of op een tumor.
• Ernstige rugpijn die je ‘s nachts wakker houdt zonder dat beweging verlichting biedt, kan ook een aanwijzing zijn voor een infectie of tumor.
• Rugpijn tijdens langdurig gebruik van bepaalde medicijnen, zoals ontstekingsremmers of medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken, kan het risico op infecties of botproblemen verhogen.
• Ernstige rugpijn als je eerder kanker hebt gehad kan wijzen op uitzaaiingen naar de wervelkolom, vooral als de pijn nieuw of anders is dan je gewend bent.

Wat te doen als je deze alarmsignalen herkent?

Als je een of meer van deze klachten hebt, betekent dit niet automatisch dat er iets ernstigs aan de hand is. Het is echter wel verstandig om je rugpijn te laten controleren door een dokter. Ook al hoeft het niet direct iets ernstigs te zijn, is het belangrijk om zekerheid te krijgen.

Wat moet ik tegen een arts of medisch specialist vertellen wanneer ik dit soort klachten heb?

Als je denkt dat je te maken hebt met een alarmsignaal, neem dan contact op met je huisarts. Probeer zo duidelijk mogelijk te omschrijven wat je precies ervaart, inclusief waar de pijn zit, hoe lang je al last hebt, en of er andere symptomen zijn zoals krachtverlies, gevoelloosheid, of problemen met plassen of ontlasting. Het is belangrijk om feitelijk te blijven en niet te stellig te zijn in je conclusies; laat de arts de diagnose stellen.

De huisarts kan beoordelen of verder onderzoek nodig is, zoals een MRI-scan of röntgenfoto, om de oorzaak van de klachten te achterhalen. Soms kan het nodig zijn om naar een specialist te gaan, zoals een neuroloog of orthopeed. De arts kan ook beslissen om de klachten eerst even te volgen en te zien hoe ze zich ontwikkelen voordat er verder ingrijpende stappen worden ondernomen.

Ik blijf langer lage rugpijn houden. Betekent dit dat er iets ernstigs is?

Als je rugpijn langer blijft aanhouden, betekent dit niet meteen dat er iets ernstigs aan de hand is [5]. Zolang je geen duidelijke alarmsymptomen hebt, komt langdurige rugpijn vaak door andere oorzaken. Stress kan bijvoorbeeld een grote rol spelen bij het verergeren van rugpijn. Ook kunnen negatieve gedachten en zorgen over de pijn het herstel vertragen.

Er zijn veel dingen die je zelf kunt doen om de pijn te verminderen en het herstel te versnellen. Zorgt dat je in beweging blijft, verminder stress en werk aan positieve gedachten [6]. Ook kan je oefeningen doen om je rugpijn te verminderen. Het is belangrijk om naar je lichaam te luisteren en te blijven bewegen, maar wel binnen de grenzen van wat je lichaam aankan.

Conclusie: wanneer moet je je echt zorgen maken?

Lage rugpijn is meestal onschuldig en gaat vaak vanzelf over. Maar het is belangrijk om de signalen te herkennen die kunnen wijzen op een ernstigere aandoening. Als je klachten hebt zoals uitstralende pijn, ernstige krachtverlies, gevoelloosheid, problemen met plassen of ontlasting, onverklaarbaar gewichtsverlies, of koorts, is het belangrijk om medische hulp te zoeken.

Ervaringsverhaal

Heb je nog vragen? Bekijk hieronder de meest gestelde vragen over alarmsignalen bij rugpijn

📑 Wetenschappelijke bronnen & referenties

1. Hartvigsen J, Hancock MJ, Kongsted A, Louw Q, Ferreira ML, Genevay S, Hoy D, Karppinen J, Pransky G, Sieper J, Smeets RJ, Underwood M; Lancet Low Back Pain Series Working Group. What low back pain is and why we need to pay attention. Lancet. 2018;391(10137):2356-2367. doi: 10.1016/S0140-6736(18)30480-X. PMID: 29573870.
2. Taylor JB, Goode AP, George SZ, Cook CE. Incidence and risk factors for first-time incident low back pain: a systematic review and meta-analysis. Spine J. 2014;14(10):2299-2319. doi: 10.1016/j.spinee.2014.01.026. PMID: 24462537.
3. Choi S, Nah S, Jang HD, Moon JE, Han S. Association between chronic low back pain and degree of stress: a nationwide cross-sectional study. Sci Rep. 2021;11(1):14549. doi: 10.1038/s41598-021-94001-1. PMID: 34267269; PMCID: PMC8282867.
4. DePalma MG. Red flags of low back pain. JAAPA. 2020;33(8):8-11. doi: 10.1097/01.JAA.0000684112.91641.4c. PMID: 32740106.
5. Koes BW, van Tulder MW, Peul WC. Diagnosis and treatment of sciatica. BMJ. 2007;334(7607):1313-1317. doi: 10.1136/bmj.39223.428495.BE. PMID: 17585160; PMCID: PMC1895638.
6. Nicol V, Verdaguer C, Daste C, Bisseriex H, Lapeyre É, Lefèvre-Colau MM, Rannou F, Rören A, Facione J, Nguyen C. Chronic Low Back Pain: A Narrative Review of Recent International Guidelines for Diagnosis and Conservative Treatment. J Clin Med. 2023;12(4):1685. doi: 10.3390/jcm12041685. PMID: 36836220; PMCID: PMC9964474.
7. Buchbinder R, Jolley D, Wyatt M. Population based intervention to change back pain beliefs and disability: three part evaluation. BMJ. 2001;322(7301):1516-1520. doi: 10.1136/bmj.322.7301.1516. PMID: 11420272; PMCID: PMC33390.