Inleiding
Als je rugpijn hebt, wil je waarschijnlijk meer duidelijkheid over je klachten. Je vraagt je misschien af of er een foto of scan nodig is. Maar wanneer is een foto of scan zinvol? En helpt een foto of scan bij het herstel van je rugpijn? We beantwoorden al je vragen over foto’s, scans en rugklachten.
Okay, Let’s Go!
In het kort
- Foto’s of scans hoeven alleen te worden gemaakt wanneer gedacht wordt dat rugpijn komt door een bepaalde ziekte of aandoening.
- Gelukkig wordt rugpijn zelden veroorzaakt door schade of een bepaalde ziekte of aandoening.
- Veranderingen, gezien op een foto of scan, zorgen vaak niet voor rugpijn: er zijn mensen met rugpijn en veranderingen en mensen met veranderingen zonder rugpijn.
- De behandeling blijft na een foto of scan vaak hetzelfde, ook wanneer er veranderingen op een foto of scan te zien zijn.
- Soms kunnen foto’s of scans niet helpen en zelfs voor problemen zorgen. Ze kunnen ervoor zorgen dat het langer duurt voordat je beter wordt, of dat je behandelingen krijgt die je eigenlijk niet nodig hebt.
- Wanneer er geen veranderingen op foto’s of scans gezien worden, kan je rugpijn op een andere manier verklaren.
- Twijfel je of een foto of scan nodig is? Ga hierover in gesprek met je zorgverlener.
Wil je rugklachten zonder scans voorkomen?
Herstel natuurlijk met een glashelder traject – zonder zware behandelingen of operaties.
Ontdek hoe je rugklachten thuis en op eigen kracht aanpakt – in onze rug community.
🧩 Al 200 mensen gingen je voor.
Rugpijn wordt zelden veroorzaakt door een ernstige zieke of aandoening
Slechts 1-5% van alle onderrugpijn wordt veroorzaakt door een bepaalde ziekte of aandoening. Pijn in de onderrug betekent meestal niet dat er echt iets kapot is in je rug. Het kan ontstaan doordat je te veel of te weinig doet, of dat je lichaam reageert op een stressvolle situatie. Het heeft dan in veel situaties geen zin om een foto of scan te maken.
Huisartsen zijn in staat om, op basis van een gesprek en lichamelijk onderzoek, goed in te schatten of je klachten het gevolg zijn van een bepaalde ziekte of aandoening. Zij kunnen ook beoordelen of het maken van een foto of scan nuttig is. In bepaalde situaties kan ook een neuroloog een rol spelen bij deze beoordeling.
Veranderingen op een foto of scan zorgen niet altijd voor rugpijn
Veranderingen die gezien worden op een foto of scan, hebben niet altijd iets te maken met de pijn in de onderrug.
Dit kan verschillende redenen hebben:
- Veel mensen hebben veranderingen op een foto of scan van de rug zonder ooit rugklachten te hebben gehad (zie afbeelding).
- Veranderingen op een foto of scan zijn vaak normaal en komen vaker voor naarmate je ouder wordt, net als grijs haar en rimpels.
- Bijna iedereen van middelbare leeftijd heeft wel kleinere tussenwervelschijven of uitpuilende schijven, maar dat geeft meestal geen klachten.
- Onderzoek toont aan dat zichtbare veranderingen op een foto of scan niet altijd zorgen voor rugklachten.
Veranderingen die je ziet op een foto of scan veranderen meestal niets aan hoe je behandeld wordt
Als ernstige dingen zijn uitgesloten, hebben veranderingen die op foto’s of scans te zien zijn, meestal geen gevolgen voor het behandelplan. De aanpak van onderrugpijn hangt dus niet af van of er wel of niet iets te zien is op een foto of scan.
Wanneer de huisarts je begeleidt, verloopt de behandeling van rugpijn vaak in verschillende stappen. De behandeling van rugpijn hoort altijd informatie over je klachten te bevatten, je gerust te stellen en je te helpen om weer actief te worden en aan het werk te gaan.
Als de neuroloog je begeleidt, zijn er verchillende behandelopties die ingezet kunnen worden. Een scan of foto helpt niet altijd bij het bepalen welke optie het beste is voor jouw rugpijn.
Denk jij alles te weten over rugklachten?
Er zijn veel misvattingen, waardoor je niet herstelt
Ontdek in 2 minuten wat jij (nog) niet weet – en ontvang gratis het e-book met alle antwoorden.
Veranderingen op een foto of scan kunnen soms meer kwaad dan goed doen
Er zijn verschillende redenen waarom het maken van foto’s of scans soms slecht voor je kan zijn:
- Als er op foto’s of scans veranderingen te zien zijn die eigenlijk niet de oorzaak van de rugpijn zijn, kan dit leiden tot te veel behandelingen. Dit kan duurder zijn en meer risico’s met zich meebrengen, zoals bij onnodige operaties.
- Het maken van beelden kan leiden tot angst: als er bij beeldvorming wel veranderingen worden gevonden, kan dit ervoor zorgen dat je onnodig bang wordt en dat je bewegingen andere dingen gaat vermijden. Hierdoor kan het hertsel langer duren.
- Het maken van beelden kan invloed hebben op hoe arts en patiënt met elkaar omgaan: als er geen veranderingen te zien zijn, kan dit leiden tot teleurstelling en frustratie. Patiënten kunnen zich teleurgesteld voelen omdat er geen oorzaak voor hun pijn gevonden is en artsen kunnen gefrustreerd raken omdat ze geen duidelijke uitleg kunnen geven.
- Het maken van beelden kan soms schadelijk zijn: de straling van röntgenfoto’s en CT-scans kan slecht zijn voor je gezondheid.
Geen veranderingen op een foto of scan betekent niet dat er niets aan de hand is
Wanneer er geen veranderingen op foto’s of scans worden gevonden, kan dit soms leiden tot frustraties. Dat er geen veranderingen worden gevonden, betekent niet dat er niets aan de hand is. Je klachten zijn mogelijk niet te verklaren op basis van veranderingen die te zien zijn op de foto of scan.
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom jouw klachten mogelijk niet te verklaren zijn op basis van een foto of scan:
- De pijn komt misschien ergens anders vandaan. Zo zijn er meer dingen in je lichaam die pijn kunnen geven, zoals aangrenzende gewrichten (bijv. heupen) of spieren.
- Bij de meeste mensen (95-99%) wordt rugpijn veroorzaakt door een overbelasting, onderbelasting, stress of door een combinatie hiertussen. Rugpijn komt vaak niet doordat er iets kapot is.
- Pijn is soms lastig. Er zijn veel verschillende dingen die kunnen bijdragen aan het ontstaan of het niet willen herstellen van rugpijn.
Wanneer moet er wel een foto of scan worden gemaakt bij rugpijn?
Meestal hoeft er geen scan te worden gemaakt bij rugpijn. Een foto of scan moet voornamelijk worden gemaakt wanneer vermoed wordt dat rugpijn komt door een bepaalde ziekte of aandoening.
Het is soms goed om een foto of scan te laten maken bij rugpijn:
- Als je rugpijn hebt en ook andere klachten, zoals gevoelloosheid of tintelingen in je benen, moeite met plassen of naar de wc gaan, of als je zonder reden afvalt.
- Als de dokter denkt dat je misschien een hernia hebt, of een ander probleem zoals stenose of kanker.
- Als je rugpijn krijgt na een grote blessure, zoals een val, een ongeluk, of een flinke sportblessure.
- Als je al lang medicijnen gebruikt die ontstekingen remmen of je afweersysteem minder sterk maken.
- Als je al eens een operatie aan je rug hebt gehad.
Een arts kan vaak goed beoordelen of bovenstaande dingen een rol spelen in het ontstaan van rugpijn. Zij kunnen beslissen of een foto of scan nodig is.
Wat is het verschil tussen een Röntgenfoto, MRI- of CT-scan?
Er zijn verschillende soorten beeldvormende onderzoeken die kunnen worden gebruikt bij rugpijn, waaronder röntgenfoto’s, MRI’s en CT-scans. Hieronder vind je een beknopte uitleg van de verschillen tussen deze drie soorten beeldvorming:
Een röntgenfoto is een simpele en vaak gebruikte manier om plaatjes te maken van botten en gewrichten. Het is handig om breuken, scheefstanden, en slijtage in de wervelkolom te vinden. Maar voor het zien van zachte delen zoals spieren, pezen en zenuwen, kan je een röntgenfoto niet gebruiken.
Een MRI is een ingewikkeld onderzoek dat magneten en radiogolven gebruikt om plaatjes te maken van zachte delen in je lichaam, zoals spieren, banden, pezen en zenuwen. Deze scan is goed om dingen te vinden zoals hernia’s, stenose (een nauwer wordende plek in je wervelkanaal), tumoren en andere problemen met zachte weefsels.
Een CT-scan maakt gebruik van röntgenstraling en computers om gedetailleerde beelden te maken van de interne structuren van het lichaam. CT-scans kunnen worden gebruikt om problemen in zowel de botten als de zachte weefsels van de rug te detecteren, waaronder hernia’s, breuken, tumoren en stenose.
In het algemeen wordt een röntgenfoto vaak gebruikt als eerste stap wanneer wordt gedacht aan een bepaalde ziekte of aandoening, maar als er vermoedens zijn van zachte weefselaandoeningen, kan een MRI of CT-scan nodig zijn.
Wat kan je vragen aan je dokter of fysio over foto’s en scans als je rugpijn hebt
Heb je last van rugpijn en denk je aan een foto of scan? Het is slim om goede vragen te stellen aan je dokter of fysio. Dit helpt je om alles beter te snappen. Hier zijn wat vragen die je kunt stellen:
Echt weten hoe je kunt herstellen van rugklachten?
Stop met gokken. Herstel doelgericht en met een plan.
Leer hoe je stap voor stap klachtenvrij wordt – samen met experts en gelijkgestemden.
🤝 Sluit je aan bij tientallen anderen in herstel.
Heb je nog vragen? Hieronder vind je de meest gestelde vragen scans en rugpijn
Een beginnende hernia herken je vaak aan uitstralende pijn in je been, tintelingen of doofheid. Vooral als de pijn voorbij de knie gaat en erger wordt bij hoesten of persen. Toch is het lastig om een beginnende hernia met zekerheid vast te stellen, omdat andere rugklachten zoals spierpijn of afgeleide pijn vergelijkbare klachten kunnen geven.
Ja, gelukkig herstelt een beginnende hernia meestal vanzelf. Het lichaam ruimt het uitpuilende deel vaak op, waardoor de klachten na een aantal weken verminderen. Een goede balans tussen rust en beweging helpt bij het herstel. Neem wel de tijd voor herstel en luister goed naar je lichaam om overbelasting te voorkomen.
Niet altijd. Vaak kan een arts of fysiotherapeut op basis van je klachten en een lichamelijk onderzoek al een goede inschatting maken. Alleen als er sprake is van ernstige uitvalsverschijnselen (zoals krachtsverlies of gevoelloosheid in het rijbroekgebied) of als de klachten na zes tot acht weken niet verbeteren, kan een MRI-scan zinvol zijn om de ernst en locatie vast te stellen.
In veel gevallen kun je blijven bewegen, maar kies voor rustige activiteiten zoals wandelen, fietsen of lichte oefeningen. Vermijd zware belasting, explosieve bewegingen of lang zitten. Luister goed naar je lichaam en bouw je activiteiten rustig op.
Meestal verbeteren de klachten binnen zes tot twaalf weken. Soms kan het herstel langer duren, vooral als er sprake is van zenuwpijn (radiculaire pijn). Geduld is belangrijk: zenuwweefsel herstelt langzaam. Blijf bewegen binnen je pijngrens en voel goed wat je lichaam aangeeft.
Heb jij rug- of herniaklachten?